Urlop rodzicielski jest przydatny kiedy w rodzinie pojawia się dziecko. Staje się ono przyczyną wielkiej radości, ale również ogromu nowych obowiązków. Z tego powodu świeżo upieczeni rodzice potrzebują trochę dodatkowego czasu na ich wypełnienie oraz przystosowanie się do nowej roli. Na szczęście przysługują im właśnie urlopy rodzicielskie – jak z nich korzystać?

W Polsce oboje rodzice mają szansę wziąć wolne od pracy tj. urlop rodzicielski, który będą mogli przeznaczyć wyłącznie na opiekę nad nowonarodzonym dzieckiem. Niestety, wciąż pokutuje przekonanie, że sprawowanie pieczy nad potomstwem jest wyłącznie kobiecym zajęciem i w związku z tym niewielu ojców decyduje się na skorzystanie z przysługującego im urlopu rodzicielskiego lub ojcowskiego. Na szczęście ten obraz powoli ulega zmianie: świadomość naszych rodaków poprawia się, a rodzice coraz chętniej dzielą się między sobą opieką nad maluchami. Aby robić to jeszcze lepiej i sprawniej, warto znać swoje prawa dotyczące korzystania z urlopów rodzicielskich. Jakie nam przysługują? Kiedy i w jaki sposób możemy z nich skorzystać?

Pod pojęciem „urlop rodzicielski” kryją się wszystkie urlopy, które związane są z rodzicielstwem zatrudnionych pracowników. Wśród nich możemy wyróżnić: urlop macierzyński, rodzicielski, ojcowski oraz wychowawczy. Każdy z nich ma nieco inne cechy i uwarunkowania, dlatego warto zapoznać się ze wszystkimi.

urlop rodzicielski, Biuro Rachunkowe Gdańsk

Pierwszym urlopem, z jakiego korzysta świeżo upieczona mama, jest urlop macierzyński. Jest on obowiązkowy i wynosi łącznie 20 tygodni. Pierwsze 14 tygodni bezwzględnie należy do matki, natomiast pozostałe 6 rodzice mogą w dowolny sposób rozdysponować między sobą. 6 tygodni urlopu matka może wykorzystać również jeszcze przed porodem. Urlop macierzyński jest płatny, a w czasie jego trwania kobieta otrzymuje 100% podstawy wymiaru zasiłku. Istnieją również wyjątkowe okoliczności, w których urlop macierzyński może w całości zostać przejęty przez ojca. Ma to miejsce w sytuacji, gdy matka umrze, wymaga opieki szpitalnej, porzuci dziecko lub posiada orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji i nie może sama opiekować się dzieckiem. Ojciec może skorzystać z urlopu lub zasiłku macierzyńskiego także wtedy, gdy matka nie pracowała i nie była ubezpieczona lub kiedy zacznie pracować co najmniej na pół etatu w czasie, w którym mogłaby korzystać z urlopu macierzyńskiego.

Po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego młodzi rodzice mają prawo do urlopu rodzicielskiego. Trwa on 32 tygodnie, jeśli na urodziło się jedno dziecko lub do 34 tygodni, o ile przy jednym porodzie na świat przyszła większa liczba dzieci. Przysługuje on zarówno rodzicom biologicznym, jak i adopcyjnym, a także przyszłym rodzicom adopcyjnym, którzy są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Jeśli pracownik przebywa na urlopie rodzicielskim, pracodawca nie może dać mu wypowiedzenia lub rozwiązać z nim umowy, chyba że firma ogłasza upadłość lub miejsce pracy zostaje rozwiązane. Urlop ten jest płatny – za pierwsze 6 tygodni dostajemy zasiłek w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku, a za kolejne — 60%. Urlop rodzicielski można podzielić maksymalnie na 4 części, z których żadna nie może być krótsza niż 8 tygodni. Przysługujący nam urlop możemy wykorzystać do końca roku, w którym dziecko skończy 6 lat. Aby to zrobić, należy złożyć wniosek co najmniej 14 dni przed przerwą od pracy. Urlop rodzicielski można również pogodzić z pracą w wymiarze 1/2 etatu – należy wówczas złożyć wniosek do pracodawcy co najmniej 14 dni przed rozpoczęciem wykonywania obowiązków. W dokumencie tym należy zawrzeć wymiar czasu pracy oraz okres, w jakim planujemy połączyć urlop rodzicielski z wykonywaniem pracy. Oczywiście, w trakcie urlopu macierzyńskiego oraz rodzicielskiego można zawierać umowy cywilnoprawne. Oznacza to, że praca w oparciu o umowę o dzieło lub zlecenie nie wpływa na wysokość otrzymywanego zasiłku.

Czasem wolnym, który przysługuje wyłącznie mężczyznom, jest zaś urlop ojcowski. Trwa on 2 tygodnie (włączając w to weekendy) i młody tata może wykorzystać go w dowolnym momencie w ciągu 2 lat od narodzin dziecka (w całości lub w częściach). Kolejna dobra wiadomość jest taka, że urlop ojcowski jest płatny, a wykorzystująca go osoba otrzymuje 100% podstawy wymiaru zasiłku. Aby go otrzymać, należy złożyć wniosek na 7 dni przed jego rozpoczęciem.

urlop rodzicielski, Biuro Rachunkowe Maciej Godlewski

Kolejnym rodzajem urlopu, który przysługuje rodzicom, jest urlop wychowawczy. Prawo do niego ma każdy pracownik, który jest zatrudniony od co najmniej 6 miesięcy. Taki urlop może trwać maksymalnie 3 lata (ale nie może odbywać się po ukończeniu przez dziecko 5 lat), a jego wykorzystanie możemy rozbić nawet na 5 części.  Na każde z rodziców przypada po 1 miesiąc wyłącznej opieki nad dzieckiem, którego nie może przenieść na partnera. Jeśli kobieta urodzi kolejne dziecko w trakcie przebywania na urlopie wychowawczym, nie przerywa go i nie korzysta z urlopu macierzyńskiego, ale pobiera w tym czasie zasiłek macierzyński.

Zwolnienie od pracy na opiekę nad dzieckiem to 2 dni (lub 16 godzin) wolnego, które przysługują rodzicowi w każdym roku kalendarzowym. Z wolnych dni można korzystać aż do ukończenia przez pociechę 14 lat.

Comments are closed.

Używamy cookies i podobnych technologii m.in. w celach: świadczenia usług, reklamy, statystyk. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że będą one umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia. Dowiedz się więcej

The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.

Close